chủ thể của tội phạm

"chủ thể của tội phạm" được hiểu như sau:

Người thực hiện hành vi được luật hình sự quy định là tội phạm, có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.Chủ thể của tội phạm đòi hỏi có hai dấu hiệu là dấu hiệu về năng lực trách nhiệm hình sự và dấu hiệu về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Trong đó, năng lực trách nhiệm hình sự được hiểu là năng lực nhận thức được ý nghĩa xã hội của hành vi của mình và điều khiển được hành vi theo đòi hỏi của xã hội. Năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự tuy là hai dấu hiệu độc lập của chủ thể của tội phạm nhưng có quan hệ chặt chẽ với nhau, trong đó độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là điều kiện của năng lực trách nhiệm hình sự. Việc quy định tuổi chịu trách nhiệm hình sự một mặt xuất phát từ cơ sở: con người khi đến độ tuổi nhất định mới có được năng lực trách nhiệm hình sự - năng lực nhận thức được ý nghĩa xã hội của hành vi và năng lực điều khiển hành vi theo sự nhận thức đó và chỉ khi có năng lực đó mới có thể buộc họ phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội của mình; mặt khác, việc quy định tuổi chịu trách nhiệm hình sự còn thể hiện chính sách hình sự của Nhà nước đối với người chưa thành niên có hành vi phạm pháp. Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự được quy định ở mỗi nước cũng như ở những thời điểm khác nhau của mỗi quốc gia có thể khác nhau do có sự thay đổi trong chính sách hình sự. Trước khi Bộ luật hình sự năm 1985 có hiệu lực, luật hình sự Việt Nam chưa có quy định cụ thể về tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Trong Bộ luật hình sự năm 1985, Bộ luật hình sự năm 1999 cho đến Bộ luật hình sự 2015, tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm là từ đủ 16 tuổi trở lên và tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là từ đủ 14 tuổi trở lên.Hai dấu hiệu năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự đòi hỏi phải có ở chủ thể tất cả các tội phạm. Ngoài hai dấu hiệu này, chủ thể của một số tội phạm còn đòi hỏi có thêm dấu hiệu khác. Những chủ thể như vậy được gọi là chủ thể đặc biệt của tội phạm.